YATIRIM PLANLARI YAPANLARIN SAYISI ARTARKEN, GELİR VE KARLILIKTA ARTIŞ BEKLEYENLERİN SAYISI AYNI YA DA GERİLEDİ-GRANT THORNTON
Grant Thornton'un araştırmasına göre madalyonun iki yüzündeki
göstergeler zıt yönde yatırım planları yapanların sayısı artarken,
gelir ve karlılıkta artış bekleyenlerin sayısı geçtiğimiz 18 aya göre
ya aynı, ya da gerilemiş durumda.
Geçtiğimiz 18 ay içinde, şirketlerin yeni bina yatırım planları
global ölçekte %16?dan %21?e yükseldi. Fabrika ve makina parkı yatırım
planları %35?ten %38?e arttı. Benzer şekilde AR-GE yatırım planları da
arttı ve bunu destekler nitelikte bilgi Dünya Fikri Mülkiyet
Örgütü?nden geldi. 2011?de, bir önceki yıla göre %10.7?lik bir patent
başvurusu artışı olduğunu belirten kuruluşun verdiği bilgiye göre bu
artış oranı, 2005?ten bu yana gözlemlenen en büyük oran. Dahası,
işverenler çalışanlarına da daha çok yatırım yapacak gibi görünüyor.
Önümüzdeki 12 ay içinde zam yapacağını belirtenler %68. Bu oran
2010?da %51 düzeyindeydi. Buraya kadar bakıldığında, iş dünyasının
uzun vadeli büyüme için pozitif bir hava içinde olduğu görülüyor.
Diğer taraftan, gelir, karlılık ve istihdam konusundaki
beklentiler, 18 ay öncesine kıyasla, ya aynı düzeyde, ya gerilemiş
durumda. Euro kullanan ülkeler, Çin ve Amerikalı işadamlarına göre
azalan talep, büyümenin önündeki en büyük engel. Çin?de azalan talebi
büyümenin önündeki en büyük engel olarak görenlerin oranı %44 ile,
2009?dan bu yana görülen en yüksek seviyede.
Türkiye, bu anlamda global ortalamadan daha pozitif istatistiklere
sahip. 2012 ilk çeyrek ile 2. çeyrek arasındaki sonuçlara
bakıldığında, Türkiye?de karlılık ve istihdam beklentileri hemen hemen
aynı seyrederken, satış fiyatlarında 12 puanlık, ihracatta 10 puanlık,
yeni bina yatırımlarında 12 puanlık, fabrika ve makine parkı
yatırımları ile AR-GE yatırımlarında ise 6?şar puanlık artışlar göze
çarpıyor. Diğer taraftan, bir gösterge var ki onda 22 puanlık azalma
dikkat çekiyor. O da karlılık. Türk iş dünyası, satış fiyatları ve
ihracatta artış beklentisi içindeyken karlılıktan o oranda umutlu
değil.
Grant Thornton Türkiye Başkanı Aykut Halit?in değerlendirmelerine
göre, 2 farklı yöne doğru seyreden bu sonuç, global ölçekte içinde
bulunulan krizin seyrine doğru net bir çıkarım yapmaya elvermiyor.
?Bir taraftan şirketlerin yatırım planları artarken, diğer taraftan
şirketlerin karlılık, gelir ve istihdam artışı beklentilerinde azalma
söz konusu. Yine de dinamik yapılı şirketlerin, olumsuz koşullara
rağmen yeni yatırım planlarından vazgeçmemelerinin olumlu bir
gösterge. Bu yatırımlar, şirketlerin uzun vadeli büyüme ve rekabet
güçlerinde avantaj ortaya çıkaracağını' ifade ediyor.
T-BRIC (Türkiye-BRIC) ülkeleri global ekonomi için yeni bir umut
ışığı olabilir mi ?
Grant Thornton?un 40 ülkede 3.000 üst düzey yönetici ile yaptığı
bu araştırmanın bölgesel sonuçları incelendiğinde, uzun daveli
yatırımlarda gelişmekte olan ülkelerin başı çektiği sonucu ortaya
çıkıyor. BRIC ülkelerinde önümüzdeki yıl %45?lik, Türkiye?de ise
%46?lık bir grup AR-GE yatırımlarını arttırmayı planladığını
belirtirken bu oran G7 ülkelerinde %18. Paralel şekilde, BRIC
ülkelerinde önümüzdeki yıl yeni fabrika ve makine parkı yatırımı
planlayanlar %47, Türkiye?de %54 ve G7 ülkelerinde %37.
Çin, Türkiye ve Meksika?da yeni yatırım atılımları
Son rapor sonuçlarına göre, Çin?de AR-GE yatırımı yapacak
olanların oranında %15?lik bir artış var. Türkiye?de ise geçen yıla
göre, fazladan %12?lik bir grup daha yeni bina yatırımı yapmayı
planlıyor. Meksika?da ise yeni fabrika ve makine parkı yatırımı
planlayanların oranında %14?lük bir artış söz konusu. Bu durum, ?en
hızlı gelişen? ülkelerin, ünvanları ile paralel bir hareketlilik
içinde olduklarının da bir göstergesi.
Rapor sonuçlarını değerlendiren Grant Thornton Türkiye Başkanı
Aykut Halit?e göre, Avrupa ülkeleri krizle başa çıkmaya çalışırken, 2.
kulvarda yer alan, gelişmekte olan ülkeler, daha hızlı ve cesur
adımlarla gerek üretim, gerek AR-GE konusunda aradaki farkı kapatmaya
çalışıyorlar.
İyimserlik sıralamasında Türkiye 40 ülke arasında ilk 10?da,
Yunanistan ve İspanya ise son iki sırayı paylaşıyor.
40 ülkede, iyimserlerin oranı ile, kötümserlerin oranı arasındaki
fark baz alınarak oluşturulan iyimserlik endeksinde, Türkiye %60 ile
9. sırada. Türkiye ile birlikte, Birleşik Arap Emirlikleri, Hindistan,
Brezilya ve Kanada ilk 10?da yer alan ülkeler. Diğer taraftan, hiç
şaşırtıcı olmayan bir tablo içinde -%66 ile İspanya ve - %58 ile
Yunanistan son iki sırayı paylaşıyorlar. Bu gruptaki diğer ülkeler
arasında ise, Fransa, Japonya, Arjantin ve İngiltere bulunuyor.
Zamlar yolda
Önümüzdeki 12 ay içinde, maaş zammı yapmayı planladığını
belirtenler Türkiye?de %89?luk bir kesime işaret ederken, Latin
Amerika?da %86, Kuzey Amerika grubunda %78 ve BRIC grubunda %69?luk
bir kesime işaret ediyor. Türkiye?de 2011?de %81 olarak ortaya çıkan
bu oran, 2012 2. çeyreğinde %89?a uzanıyor.
Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/#!/ForeksTurkey