Alım satımda kontrolünüzü neden kaybedersiniz?

BORSANINGUNDEMI.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Yatırımcılar piyasalarda alım satım yaparken duygularının müdahalesini engelleyemez ve sağlıklı kararlar almaktan uzaklaşır. Bu durum, iki tür dürtüsellikten kaynaklanır.

Borsaningundemi.com’un derlediği bilgilere göre, piyasalarda alım satım yapan hemen her yatırımcı en az bir kez mantığın taca atıldığı ve hemen o an pişman olunmasına neden olan kararlar vermiştir. Bu dürtüsel davranışı önlemek zor olsa da imkansız değildir.

İki tür dürtüsellik

The high performing trader’da yer alan makale, yatırımcıların yanlış olduğunu görseler ve daha iyi bir seçenek olduğunun farkında olsalar dahi neden kendilerini durduramadıklarını ve duygularına yenik düşerek anlık kararları aldıklarına odaklanıyor.

Yatırımda dürtüsellik her zaman aynı şekilde ortaya çıkmıyor. Hatalı olarak anlık alım satım kararları vermenize neden olan bu dürtüler aslında ikiye ayrılıyor ve birbirinden çok farklı iki örüntüyü takip ediyor.

Yavaş duygusal birikim

Her gün stres, hayal kırıklığı veya uyku, yiyecek veya iyileşme gibi karşılanmamış temel ihtiyaçlar kişide bir 'birikme'ye neden oluyor. Bu birikmenin doğal bir sonucu olarak da küçük bir kayıp ya da kaçırılan bir fırsat, can sıkıcı şekilde dikkat dağıtabiliyor ve ölümcül hale gelebiliyor. Yatırımcı, patlamayana kadar suyla dolu bir balonmuşçasına baskıyı kaldıramıyor ve hatalı bir karar alabiliyor.

Tek seferlik tetikleyici

Bu dürtüsellik durumunda kişi, 'tek bir olay' hatalı karar vermenize neden oluyor ve sizi bir saniyeden bile küçük bir zaman diliminde sakinlikten kaosa sürüklüyor.

Her iki örnek de dürtüsel alım satıma yol açsa da, bunların ardındaki mekanizma birbirinden farklıdır ve bu da, çözümün de farklı olması gerektiği anlamına geliyor.

Mevcut çözümünüz neden işe yaramıyor?

Çoğu yatırımcı, dürtüselliği her duruma aynı şekilde davranarak düzeltmeye çalışıyor ve bu yüzden üretilen çözümler işe yaramıyor. Dürtüsel alım sarımı düzeltebilmeniz için, buna hangi kalıbın neden olduğunu bilmeniz gerekiyor.

Eğer dürtüsel alım satım kararınız bir birikim sonucu gerçekleştiyse, ‘nefes egzersizi gibi alıştırmalar’ geçmiş haftaların biriken duygusal yorgunluğunu ortadan kaldırmayabilir. Bu dürtüsellikte patlamayı düzeltmenize gerek yokken birikimi engellemeniz gerekiyor.

Eğer tek seferlik bir tetikleyici sonucu hatalı bir alım satım kararı verdiyseniz, 'kendinize kurallar koymak’ beyninizin bu tetikleyici gerçekleştiğinde ‘savaş ya da kaç modu’na geçmesini engellemez. Bu dürtüsellik örneğinde genel olarak duygularınızı yönetmenize gerek yoktur; söz konusu belirli olaya verdiğiniz tepkiyi nötrleştirmeniz gerekir.

Dürtüselliğiniz birikimden kaynaklanıyorsa…

Bu durumun çözümü, ‘duygusal serbest bırakma ve kurtarma’ yoluyla mümkündür. Duygular birikmeden önce onları temizlemeniz gerekir. Aksi takdirde, zihinsel durumunuz bir dönüm noktasına ulaşana kadar kademeli olarak aşınır.

Örneğin, yoğun bir programınız varsa, duygusal birikimden kaçınmanın bir yolu olarak rutininize 'stratejik mola’lar eklemeye başlayabilirsiniz. Unutmayın, stratejik molalar büyük bir molaya zorlanmaktan kaçınmanın en iyi yoludur.

Alım satımda duygusal birikimi önlemek için aşağıdaki temel uygulamalara başvurabilirsiniz:

Stratejik molalar verin: Her ay bir hafta sonunu dinlenmeye ayırmak, alım satım kaliteniz üzerinde olumlu etki sağlayacaktır.

Haber bültenlerinden kademeli olarak uzaklaşın: Eğer yatırım stratejiniz yüksek etkili haber günlerinde işlem yapmak değilse, grafiklerde neler olup bittiğini takip etmek yerine ekranlardan da bir süre uzaklaşmayı deneyin.

Bir kapanış rutini uygulayın: Alım satım yaptığınız herhangi bir günü, belli bir saat ya da eylemle sonlandırın ve yatırım hayatınızın dışında kalan hayatınıza gereken önemi gösterin.

Yaşam tarzınızı düzeltin: Uyku ve beslenme duygusal dayanıklılığı doğrudan etkiler. İşlem gününüzün sonunda nasıl hissettiğinizi yazın.

Unutmayın, duygularınız her gün daha ağır hissetmenize neden oluyorsa, biriktiriyorsunuz demektir. Bu dürtüsellikten kurtulduğunuzdan emin olmak için her gün sıfırlanıyor olmanız gerekir.

Dürtüselliğiniz tek seferlik bir tetikleyiciden kaynaklanıyorsa…

Bu durumun çözümü, ‘maruz kalma’ ve ‘yeniden programlama’ olarak özetlenebilir. Yani beyninizi, bu tetikleyiciyi bir tehdit olarak görmeyi bırakması için eğitmeniz gerekir.

Bu şu anlama gelir:

Sizi hata yapmaya zorlayan durumu net şekilde belirlemelisiniz.

Zihinsel prova yaparak, tam o anın gerçekleştiğini hayal edebilirsiniz. Beyniniz zamanla, söz konusu tetikleyiciyi sakin bir zihinle ilişkilendirmeyi öğrenecektir.

Kendinizi kademeli olarak öne sürün. Bir başka deyişle, söz konusu tetikleyiciden kaçınmak yerine, zamanla duygusal yoğunluğunuzu azaltmak için onunla kontrollü bir şekilde yüzleşin.

Bir saniyenin çok küçük bir kısmında kontrolü kaybettiğiniz son zamanı düşünün. Hata yapmanızı tam olarak ne tetikledi? Şimdi, o senaryonun tekrar gerçekleştiğini zihninizde görselleştirin. Bir dahaki sefere, zihninizi yavaşlatın ve tetikleyiciye farklı tepki verin ve bunu her gün tekrarlayın.

‘Neden’ yatırım yapıyorsunuz?

Sorun yatırım sisteminizde değil, sizde

Yatırımda kazancı 'yaptıklarınız' değil 'yapmadıklarınız' belirler

Yatırım stratejilerine göre en kazançlı 4 alım satım sinyali

İntikam alım satımı nasıl önlenir?

Yatırım efsanesi Jesse Livermore’un 10 alım satım kuralı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.