Küresel borsalarda ABD balonu ne kadar büyük?

BORSANINGUNDEMI.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD hisse senetleri 2008’deki Küresel Finans Krizi’nden bu yana olağanüstü bir yükseliş gösterdi. Amerikan borsaları dünya üzerinde yatırım yapılabilir piyasaların üçte ikisini oluşturacak büyüklüğe ulaştı. Financial Times’ın haberine göre uzmanlar bu büyüklüğün yarattığı riskler nedeniyle endişeli.

Wall Street son 15 yılı aşkın süre boyunca uluslararası rakiplerinin önüne geçti. ABD’nin teknoloji sektöründeki ve özellikle de yapay zeka alanındaki dev şirketleri borsa rallisini yönlendirdi. Söz konusu dev şirketlerin şu anda neredeyse Avrupa’daki tüm hisse senetlerinin toplamı kadar yüksek değere sahip.

Ancak ABD teknoloji hisselerinde son dönemde görülen dikkat çekici geri çekilmeler küresel yatırımcıların portföy dağılımlarındaki tek tipleşmeyi endişe verici bir konu haline getirdi.

Londra İşletme Okulu Finans Profesörü Paul Marsh, “Küresel olarak borsa takibi yapıyorsanız, tanımı gereği takip ettiğiniz hisselerin üçte ikisi ABD’dedir ve bunların çoğu özellikle de Silikon Vadisi’ndedir. Bu da yapay zekaya yapılan büyük bir bahse karşı fazlasıyla savunmasız olduğunuz anlamına geliyor” açıklamasında bulundu.

2010'dan bu yana istikrarlı bir biçimde sağlanan getiriler ABD borsasının balon gibi büyümesine yardımcı oldu. ABD ülkenin küresel serbest dolaşımdaki piyasa kapitalizasyonundaki payı, Küresel Finans Krizi dönemindeki yaklaşık %40'tan 2025 yılına kadar %64'ün üzerine çıktı.

ABD, 1900'lerin başında 19. yüzyılda baskın piyasası olan İngiltere'nin önüne geçti, geçen yüzyılın büyük bir bölümünde dünyanın en büyük borsası unvanını elinde tuttu.

UBS verilerine göre, 1960’ların sonundaki zirvesinde ABD küresel yatırım yapılabilir piyasaların %70’inden fazlasını oluşturuyordu. Bu pik noktası ABD’nin savaş sonrası gelişen ekonomisinden kaynaklanıyordu. Amerika aynı zamanda rekabetçi ekonomilerin eksikliğinden de faydalanıyordu. Bugünün ‘gelişmekte olan piyasalarının’ çoğu henüz önemli bir hisse senedi piyasası geliştirememişti.

1973-74’teki küresel çöküş ABD’yi sert bir şekilde vurdu. Brunel Üniversitesi Bankacılık ve Finans Profesörü E. Philip Davis’e göre Wall Street hisse senetleri 20 yıldan fazla bir sürede 1960’ların sonundaki zirvelerine geri dönemedi.

Bu düşüş, kısa bir süre için de olsa yeni bir küresel liderin ortaya çıkmasına imkan sağladı: Japonya, geçtiğimiz yüzyılda dünyanın en büyük borsası olarak ABD'yi geride bırakabilen tek ülke oldu. Lider değişimi, 1980'lerin sonlarında Japon varlık fiyatı balonunun zirvesinde gerçekleşti. Ancak bu balon daha sonra sert bir biçimde patladı.

Spekülatif çılgınlığın sona ermesi, yerli ve yabancı yatırımcıları Japonya'nın hisse senedi piyasalarına şüpheyle yaklaşmasına sebep oldu. Japonya ekonomisi onlarca yıl durgunlukla mücadele etti. Nikkei 225 Endeksi henüz geçen yıla kadar balon döneminde ulaştığı zirvesinin ötesine geçmemişti.

New York Üniversitesi Stern İşletme Okulu Emeritus İktisat Profesörü Richard Sylla, “Arada sırada finans raydan çıkıyor ve bu Japonya'da oldu. İnsanlar aşırı hevesli oluyor, herkes kendini zengin hissediyor ama sonra her şey iskambil kağıdından yapılan evler gibi yıkılıyor” dedi.

Bugünün borsalarıyla söz konusu tarihsel çöküşler arasındaki paralellik bazı yatırımcıları tedirgin ediyor.

İngiliz fon yönetimi firması Schroder Stratejik Araştırma Başkanı Duncan Lamont, “Şu sıralar bana sorulan bir numaralı soru ABD borsası hakkında ne yapılması gerektiğiyle ilgili. Bu konu bu yıl yaptığım her konuşmada gündeme geldi” açıklamasında bulundu.

Ancak Lamont’a göre Amerikan borsalarının 2008’den bu yana kaydettiği çarpıcı derecede istikrarlı performans Wall Street’e karşı çıkmayı daha da zorlaştırıyor. Zira ABD borsalarına muhalif pozisyon alan yatırımcılar daha önce de birçok kez kaybetti.

S&P 500 Endeksi 2010’dan bu yana yaklaşıl %14’lük yıllık ortalama getiri sağladı. Bu oran diğer tüm büyük ulusal borsaların endeks getirilerini geride bıraktı. 2023 ve 2024’te %20’nin üzerinde getiri sağlayan endeksin güçlü performansında yapay zekaya ilişkin yatırımcı heyecanı etkili oldu. ABD’nin dev teknoloji hisseleri borsaları rekor seviyelere itti.

2025’in başından bu yana ise Wall Street borsaları düşük performans gösterirken yatırımcıların pek sevmediği Avrupa borsaları ABD ile arayı kapatmaya çalışıyor.

Borsalardaki ABD hakimiyetinin bir diğer sebebi de teknoloji sektöründeki yabancı şirketlerin halka arz için New York’ta listelenmeyi tercih etmesiydi. Zira şirketler bu yolla daha yüksek değerlemelere ulaşmayı hedefliyordu. Bazı yatırımcılar, bu eğilimin dünyanın en iyi şirketlerinin çoğunu ABD'ye getirdiğini söylüyor. Yatırımcılar ABD borsalarının bu sayede ekonomideki bir gerilemeye karşı daha dirençli hale geleceğini de savunuyor.

Özel yatırım şirketi Cresset Capital'in baş yatırım sorumlusu Jack Ablin, "Sadece ABD borsası üzerinden küresel bir portföy oluşturabilirim” diyor.

Fakat diğer yatırımcılar için yıpratıcı olan şey sadece ABD borsalarının genişletilmiş rolü değil aynı zamanda piyasaların çok az sayıdaki hisse senedine odaklanması. Apollo Baş Ekonomisti Trosten Slok Silikon Vadisi devlerinin hisse senetlerindeki muazzam artışlara işaret ediyor ve bu hisse senetlerinin “gülünç derecede değerli” hale geldiğini savunuyor.

Apple, Alphabet, Amazon, Meta, Microsoft, Nvidia ve Tesla gibi dev teknoloji hisselerinden oluşan Muhteşem Yedili hisse senetleri, S&P 500'ün 51,8 trilyon dolarlık toplam piyasa değerinin neredeyse üçte birini elinde tutuyor. Endeksin döngüsel olarak düzeltilmiş fiyat-kazanç oranı ise 2000'lerin başından bu yana en yüksek seviyesine yaklaşıyor.

Baş ekonomist, “Baloncukların oluşmaya başladığı dönemler zaman zaman gelebilir. Bugün ABD’de böyle bir balonun içerisindeyiz ve teknoloji dünyasında bir balonun içindeyiz” açıklamasında bulundu.

Alphabet hisseleri değerinde değil

Wall Street’in ekonomiye dair 3 endişesi

Trump borsalara tarife bombasını bıraktı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.