Yatırım kararlarını belirleyen 7 zihinsel model

BORSANINGUNDEMI.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Doğru ve kaliteli karar alma becerisini şart koşan konumdaki profesyonel yatırımcılar, bilim insanları, yöneticiler ve diğer kişiler, belli başlı zihinsel modellere dayanarak en doğru kararları almaya çalışır.

Borsaningundemi.com’un derlediği bilgilere göre, zihinsel modeller, kişinin dünyanın nasıl işlediğine inandığına dayalı kararlar almak için kullandığı teorik veya bilimsel çerçeve şeklinde tanımlanır. Zihinsel modeller içsel inançlarla başlar ve görüşler, inançlar, gerçekler, tarih, bilim, veri veya örüntüler gibi birçok faktöre dayanabilir.

Yatırımda zihinsel modeller

ABD’li yatırımcı ve yazar Steve Burns, New Trader U’da yer alan makalesinde, yatırımcılar için ‘yanıltıcı’ ve ‘destekleyici’ zihinsel modellere daha yakından bakıyor.

En iyi zihinsel modellerin gerçeklikle ilişkili olduğunu söyleyen Burns, bu modelleri kullanan kişilerin başarıya giden yolda yüksek olasılıklı karar alma çerçevelerine sahip olduklarının altını çiziyor. “Zihinsel modeller, bir inanç sistemine ve dünya görüşüne dayalı karar vermeyi filtreleyen içsel pusulalardır” diyen Burns, piyasalarda alım satım yapan trader ve yatırımcıların dikkat etmesi gereken modelleri şu şekilde sıralıyor…

Geriye dönük test

Geriye dönük test, geçmişte kazançlı alım sistemi yaratmak için fiyat hareketine bağlı hangi tür giriş ve çıkış sinyallerinin işe yaradığını belirlemek için bilimsel bir yöntem kullanır. Bu zihinsel model, geçmiş verilerin gelecekteki eğilimleri belirlemek için kullanılacak örüntülere ve yararlı bilgilere sahip olduğuna yönelik inanca karşılık gelir.

Geriye dönük test ayrıca, temel verilere dayalı olarak en iyi performans gösteren hisse senetlerinin veya arz, talep ve fayda dinamiklerine dayalı para birimlerinin özelliklerini modellemek için de kullanılabilir.

Geçerlilik önyargısı

Geçerlilik önyargısı, uzun vadeli büyük resme bakmadan son verilere ve deneyime çok fazla ağırlık verme yanılgısına işaret eder. Bu, trader’ların ve yatırımcıların şu anda neyin işe yaradığına bağlı olarak sistemden sisteme atlamasına ve stillerinde kayma yaşamalarına neden olabilir. Bu, büyük resim düşüncesini kaybeden olumsuz bir zihinsel modeldir.

Olasılıkları yanlış anlamak

Olasılıkları yanlış anlamak, trader’ların sadece giriş yerlerine bağlı olarak elde etmeyi hayal ettikleri başarı şansını veya çok fazla riskle işlem yapmaktan kaynaklanan iflas riskini anlamayarak kazanç elde etme olasılıklarını düşürür.

Bu olumsuz zihinsel modelin tuzağına düşmeyen iyi trader’lar olasılıkları anlarken kaybedenler, olasılıkları kendilerine karşı yığan kumarbazlardır. İşlem sisteminizin olumlu beklentisini anlamak, duygularla düşünme ve matematiksel düşünmeme hatasını aşmanıza yardımcı olur.

Rastgelelik tuzağı

Rastgelelik tarafından aldatılmak, küçük zaman dilimlerindeki fiyat hareketlerine odaklanmak ve verilerin yakın geçmişe dayalı yetersiz geriye dönük test sonuçlarına bakmaktan kaynaklanır. Bir trader gürültüyü ve şansı sinyaller ve beceriyle karıştırabilir.

Gerçek verilerin anlamlı olması için yeterince büyük bir örneklem boyutu üzerinde doğrulanması gerekir. Kısa vadede hemen hemen her şey olabilir ancak uzun vadede tekrar eden örüntüler ortaya çıkar ve kazançlı bir sistemin bu örüntüler üzerinden sağlıklı kararlar verme olasılığı artar.

İflas riskini anlamamak

Bir işlem, bir dizi kayıpla sermayenizi silip süpürüyorsa, çok büyük boyutlarda işlem yapıyorsunuz ve iflas riskini anlamamışsınız demektir. İşleminiz, fiyatın size karşı hareket etmesi ve beklenenden daha uzun bir kayıp dizisi için en kötü durum senaryosu riskini hesaba katmalıdır. İşlemdeki en önemli zihinsel model, risk potansiyelini görmektir.

Geriye dönük önyargı

Geriye dönük önyargı, avantajınız yalnızca geçmiş verilere erişim ve bunların nasıl gerçekleştiğini görmekten ibaret olduğunda, bir zaman diliminde kolayca işlem yapabileceğinizi düşünmenize neden olur.

Geriye dönük bakış bir parazittir; oysa yapılması gereken, fiyat verilerinden hangi stratejinin kâr sağlayacağına odaklanmaktır. Hiçbir kanıtınız olmadan bir grafikte gezinebileceğinize inanmak yerine, her türlü farklı piyasa türünde geriye dönük test yapmak en doğru model olarak öne çıkar.

Boole cebiri

Boole cebiri, örüntünün ve fiyat hareketlerinin nasıl işlediğine göre tepki verir. Bu sadece olasılıklara vurgu yapar, tahminlere değil. Boole cebiri, tüm değerlerin doğru veya yanlış olduğu bir cebir türüdür.

Boole cebiri, bilgisayar programlamanın dili olan ikili sayı sistemine uyduğu için bilgisayar biliminde de kullanılır. İkili sayı sisteminde her bilgi parçasının değeri 1 veya 0'dır. Alım satım da, tepkisel teknik analiz sanatıdır; bu nedenle önceden edinilmiş inançlardan bağımsız olarak sinyallerin eylemlerinizi yönlendirmesine izin vermelisiniz. Bu, en az direncin olduğu yönde alım satım yapma ve yalnızca meydana geldiklerinde yüksek olasılıklı kurulumlarda işleme girmekle mümkündür. Boole cebirine göre bu, “Eğer bu olursa, o zaman şu olur” stratejisidir.

Yatırımda ‘istem dışı körlük’ tuzağı

Yatırımda doğru ekran süresi ne kadar olmalı?

Borsa yatırımlarında şanslı olma sanatı

Yatırımda para ve zihin yönetimi neden gereklidir?

Mükemmeliyetçi trader’ların 5 laneti

Sturgeon Yasası trader’lara ne söylüyor?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.